Wstęp

Przeprowadzanie łączności ze stacjami amatorskimi położonymi w różnych częściach świata w celu uzyskania dyplomu WAZ stanowi chyba najpopularniejszą formę aktywności krótkofalarskiej.

Dyplom WAZ został powołany do życia w 1934 roku przez czasopismo R/9, a następnie przeniesiony do czasopisma Radio gdy R/9 połączył się z nim w 1936 roku. CQ jako sukcesor czasopisma Radio przywrócił dyplom po II Wojnie Światowej w 1947 roku jako fundament programu dyplomów czasopisma CQ.

CQ "włada i kieruje" programem WAZ. Prawa do programu były istotną częścią umowy przejęcia gdy CQ stało się następcą Radio. Odpowiedzialność za administrowanie programem została złożona na Award Managera (obecnie Floyd N5FG), ale CQ zachowało pełnię praw do dyplomu, nazwy i ostatecznej odpowiedzialności za zarządzanie programem.

Dyplom jest wydawany w licznych kategoriach. Dla celów dyplomu świat został podzielony na 40 stref. Podział ten przedstawia historyczna mapa z 1947 roku.

Z upływem czasu procesy polityczne oraz precyzowanie kryteriów definiowania Jednostek DXCC powodowały szereg zmian w przynależności określonych obszarów do stref, a także wpływały na zmiany przebiegu granic między strefami.

Szczegółowy regulamin dyplomu WAZ znajdziesz tutaj. Zobacz jak wygląda zaktualizowana i poprawiona (dzięki wytrwałości i zdolnościom perswazyjnym Floyda Geralda, N5FG) oficjalna lista stref i Jednostek/obszarów WAZ.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że reguły tego dyplomu kładą równy nacisk na rozróżnienie Jednostek DXCC oraz położenia geograficznego. Stąd niektóre strefy dzielą państwa lub Jednostki DXCC na 2 lub więcej części, przypisując je do różnych stref. Takie przypadki skutkują określeniem przebiegu granic stref w oparciu o linie rozgraniczające jednostek administracyjnych państw bądź jednostek geograficznych.

Dokładny przebieg takich granic stref jest przedstawiony na osobnych mapach, na stronie strefy której dotyczą.

W wyniku wielomiesięcznej pracy z Floydem udało się 1 maja 2007 roku zamieścić nowy, poprawiony i zaktualizowany Wykaz Stref.

 Nie udało się natomiast przekonać Komitetu WAZ do uwzględnienia następujących tematów:

  • Określenie zasad i w konsekwencji precyzyjne wytyczenie granic morskich stref. Obecnie obowiązują dość ogólnikowe zasady ich określania:

    •  „linią prostą” – nic to nie mówi wobec rozmaitych projekcji mapowych (Ziemia jak wiadomo jest kulą); np. linia prosta w siatce Merkatora nie jest prosta na innych mapach; granica strefy 40 od początku została poprowadzona jako łuk;

    • „mniej więcej pośrodku morza rozdzielającego terytoria Jednostek DXCC lub państw” – rzadko kiedy można to zastosować ze względu na:

      • obszary wód terytorialnych,

      • postanowienia traktatów o dokonaniu rozgraniczeń na obszarach zbiegu jurysdykcji kilku państw,

      • wytyczenie przez państwa stref wyłączności ekonomicznej,

      • umowy dwustronne regulujące przebieg granic w strefach przybrzeżnych lub w zatokach.

 

     

Przykładowe rozgraniczenie wód
w traktacie Polska -Niemcy

 

  • Zaliczanie do dyplomu łączności /mm i /am. Obecnie przy użyciu systemu GPS można bardzo precyzyjnie określić położenie stacji. Konsekwencją aktualnej sytuacji jest niejasne kryterium uznawania łączności /m w przypadku wód śródlądowych (zatok, jezior czy rzek), przez które przebiegają granice państwowe lub granice stref – szczególnie gdy nie są one linią prostą; bez dokładnej nawigacji nie można określić z jakiego państwa czy strefy nadaje załoga łodzi. Przykładowe mapki z granicami państw pokrywającymi się z granicami stref dla:

 

 

Jezioro Ontario:
USA - Kanada; strefy 4/5
     
 

Morze Kaspijskie:
Azerbejdżan – Iran – Turkmenistan – Kazachstan - Rosja;
strefy 16/17/21
     
 

Jezioro Tanganika:
Tanzania – Zambia – Burundi – Dem. Rep. Kongo;
strefy 36/37

Opór ten jest o tyle dziwny, że już od lat w przypadku baz na Antarktydzie o przynależności do określonej strefy rozstrzyga się w oparciu o współrzędne geograficzne, określane przez podmiot władający bazą.

  • Najistotniejszy problem to brak zgody Komitetu na opublikowanie nowej oficjalnej mapy stref a w rezultacie konieczność posiłkowania się nadal antyczną już mapą (rok 1947 to poprzednie milenium!).

Mapa ta nie odzwierciedla już aktualnego przebiegu granic politycznych, kształtów i nazw państw a co za tym idzie posiada błędnie naniesione granice stref. Część tych błędów istniej od jej początku, nie przedstawiając prawdziwego stanu nawet w roku 1947.

Pozostawienie starej mapy wywołuje poważny skutek w postaci rozbieżności między oficjalną mapą a oficjalnym wykazem stref. Wynikające stąd błędy są powielane i rozpowszechniane przez różnych wydawców map.

Nadto oprócz błędów, dokładność tej mapy – w sytuacji gdy powierzchnia najmniejszych Jednostek DXCC wynosi poniżej 0,01 km2 – jest żadna!

W związku z tym w dziale „Błędy w WAZ” zamieszczone są informacje o błędach i niedokładnościach na oficjalnej mapie.